W ubiegłym tygodniu zadaliśmy pytanie każdemu z kandydatów na Burmistrza jak zamierza walczyć ze SMOGiem w naszej gminie.
Otrzymaliśmy odpowiedzi od Bożena Szydłowska, Anna Tomicka, Marian Szkudlarek i Witold Garstka. Oceńcie sami, na kogo zagłosować 21 października 2018 roku. #WyborySamorządowe2018 #Swarzędz
Za nami dopiero kilka chłodniejszych dni, a w Swarzędzu powraca ten sam problem jaki dotyka większość polskich miast i miasteczek, a dokładniej SMOG. Jak co roku na tapecie lądują więc pyły zawieszone, niedostatecznie gęsto rozsiane czujniki ich pomiaru oraz przerażające statystyki, zgodnie z którymi w Polsce w ciągu 12 miesięcy około 40 tysięcy osób umiera przedwcześnie i z przyczyn, które można powiązać z zanieczyszczeniem powietrza. Problem jest ogromny, ale na szczęście jego świadomość rośnie. Rosną również oczekiwania mieszkańców na poprawę sytuacji.
Wobec zbliżających się wyborów samorządowych 21 października jako lider Swarzędzkiej Inicjatywy Antysmogowej SmogSTOP chciałbym dowiedzieć się: Jak zamierza Pani/Pan rozwiązać problem SMOGu i walczyć o czyste powietrze w gminie Swarzędz? a w szczególności:
- Czy istniejąca sieć czujników SMOGu będzie rozszerzona o kolejne punkty na mapie gminy?
- Czy jednostka EkoPatrolu Straży Miejskiej powiększy się?
- Na jakie wsparcie mogą liczyć mieszkańcy, chcący wymienić system ogrzewania na ekologiczny.
Pytanie zostało skierowane do wszyszystkich kandydatów na Burmistrza Swarzędza. Na odpowiedź został udzielony czas 6 dni. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi według czasu nadesłania.
Witold Garstka
- Obecnie działa w Swarzędzu kilka czujników pyłu zawieszonego PM 2,5 PM10. Jest to ilość wystarczająca, żeby zdiagnozować problem i obserwować tendencję w zakresie zanieczyszczenia powietrza pyłem. Zwiększenie ich liczby nie zmieni obrazu obecnej sytuacji. Z punktu widzenia uwrażliwienia mieszkańców na problem, a w szczególności żeby zwiększyć presję na osoby które przyczyniają się do tego problemu, warto rozważyć umieszczenie kolejnych czujników w „czarnych punktach”. Chodzi o miejsca które najczęściej zgłaszane są jako szczególnie zadymione. Pierwszym punktem który przychodzi mi na myśl jest szkoła podstawowa przy ul. Polnej, mieszkańcy poszczególnych sołectw i osiedli na pewno wskażą kolejne.
- Eko Patrol jako wyspecjalizowana jednostka Straży Miejskiej powinna pozostać w obecnej formie. Biorąc pod uwagę sezonowe zwiększenie liczby zgłoszeń, w sezonie grzewczym każdy funkcjonariusz SM pracujący w terenie powinien podejmować interwencje w tym zakresie. U osób które świadomie trują sąsiadów powinno powstać przekonanie, że na bieżąco ktoś się ich działalnością interesuje a do osób które robią to nieświadomie musi dotrzeć informacja o tym jak emisję zanieczyszczeń można zmniejszyć.
- Głównym mechanizmem ograniczającym niską emisję z budynków jednorodzinnych będzie rządowy program „Czyste powietrze”. Oprócz wymiany starych pieców na paliwo stałe (i powiązanych instalacji) umożliwia on sfinansowanie termomodernizacji – docieplenia ścian, wymiany stolarki. Wielkość dotacji uzależniona jest od kryterium dochodowego. Osoby o najniższych dochodach w przeliczeniu na osobę w gospodarstwie domowym mogą otrzymać od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska dofinansowanie sięgające 90% poniesionych nakładów. Ze wzrostem dochodu ten odsetek spada. Na pozostałą część inwestycji oferowana jest pożyczka o atrakcyjnym oprocentowaniu. Potrzeba zaangażowania finansowego Gminy pojawia się w przypadku osób których nie stać na samodzielne sfinansowanie wkładu własnego lub obsługę pożyczki. W naszym wspólnym interesie jest aby także takie osoby mogły przeprowadzić modernizację swoich domów. Oprócz pokrycia udziału własnego w inwestycji Gmina powinna zapewnić pomoc przy załatwianiu formalności zarówno dotyczących dotacji z WFOŚ jak również związanych z realizacją projektu. Często wiąże się to z uzyskaniem pozwolenia na budowę i zgromadzeniem innej niezbędnej dokumentacji – kompetentny pracownik wydelegowany przez Gminę bardzo ułatwi przejście przez ten proces. Uważam, że musimy skupić się na pomocy osobom mniej zaradnym, takim które same sobie nie mogą pomóc. Poza korzyścią dla nich samych, uda się wtedy zmniejszyć ilość emitowanych zanieczyszczeń ale także np. zmniejszyć ilość pożarów – o tym się często nie mówi, ale pożary związane z niesprawnymi kotłami czy kominami to oprócz tragedii mieszkańców także problem dla Gminy.
Bożena Szydłowska
Problem SMOGU i walki o czyste w gminie Swarzędz.
- Sieć czujników trzeba zaplanować tak, by objęły one wszystkie newralgiczne rejony gminy. Z pewnością wiązać się to może z jej racjonalizacją i rozbudową. Nie chodzi jednak tylko o stawianie kolejnych baz, a o stworzenie systemu, który pozwoli śledzić gdzie i kiedy następują przekroczenia norm zanieczyszczenia powietrza, a następnie wprowadzać w życie konkretne rozwiązania.
- Problem rozpoznawania i przeciwdziałania SMOGowi nie leży w ilości jednostek EkoPatrolu, a jakości narzędzi, którymi się posługują. Uważam, że należy wyposażyć miejskie służby w specjalistyczny samochodu z zamontowanymi urządzeniami pomiarowymi i detektorami gazów, współpracującego z dronem. Pojazd powinien być wyposażony w specjalną kamerę, dzięki czemu będziemy go mogli wykorzystywać jako mobilne centrum monitoringu, m.in. podczas różnych imprez odbywających się w naszym mieście.
- Bez wsparcia podmiotów publicznych, w tym Gminy, proces wymiany starych pieców na nowoczesne urządzenia grzewcze trwać będzie wiele lat. Uważam więc, że obowiązkiem każdego samorządowca jest wspieranie mieszkańców chcących pozbyć się pieców nie spełniających żadnych norm. Dziś odnoszę wrażenie, że obecne władze wolą wydać blisko milion złotych na festyn, niż przeznaczyć realne jak na skalę Swarzędza środki na wsparcie programu wymiany pieców. Dziś na ten cel zarezerwowane jest 200 tysięcy zł, czyli tyle, ile rocznie przeznacza na taki cel pięciokrotnie mniejsze od nas Puszczykowo. Muzyka łagodzi obyczaje, ale skutki zatrutego powietrza złagodzić mogą wyłącznie realnie dostosowane do zadania pieniądze z budżetu Gminy. Ważne jest też, by urzędnicy nagłaśniali każdą możliwość pozyskiwania pieniędzy zewnętrznych.
Marian Szkudlarek
Zanim odpowiem na Państwa szczegółowe pytania chciałbym tytułem wstępu powiedzieć kilka słów na temat naszych aktualnych działań. O tym, że są konieczne nie trzeba chyba już nikogo przekonywać. Od początku tej kadencji położyliśmy nacisk na walkę ze smogiem na wielu płaszczyznach. Pamiętajmy też, że występowanie smogu to przede wszystkim problem ogólnokrajowy i to na tym szczeblu ze względu na skalę powinny już dawno zapaść decyzje dotyczące działań w tym zakresie. Taka inicjatywa powoli się pojawia, deklaruję że będziemy jako Swarzędz uczestniczyć we wszystkich możliwych programach, żeby powietrze w naszej gminie było jak najlepsze.
Również w Urzędzie Marszałkowskim widać postępy w tym zakresie ponieważ przez Sejmik zostały podjęte uchwały „smogowe” dotyczące m.in. zakazu sprzedaży kiepskiej jakości opału, zakazu montażu pieców do paliw stałych nie spełniających odpowiednich norm. To na pewno pomoże w egzekwowaniu przez Straż Miejską prawa w tym zakresie i te wymogi wpisujemy do wszystkich warunków zabudowy dotyczących nowej zabudowy.
I teraz najważniejsze – co zrobiliśmy do tej pory tylko u nas w gminie. Tak jak wspomniałem to cały wachlarz działań, który niewątpliwie zaczyna się od edukacji. Zaczynamy już od przedszkoli i podstawówek, tak aby dzieci przekonywały swoich rodziców i dziadków, czego nie należy wrzucać do pieca i jak postępować ze wszystkimi odpadami. Tu pomaga m.in. ostatni komiks dla najmłodszych, festyn EKO Swarzędz, pokazy jak palić w piecu, szereg artykułów prasowych i programów w TV. Powstała swarzędzka inicjatywa ekologiczna, jest osobna strona internetowa, która informuje o wszystkich działaniach. Współpracujemy z różnymi osobami i instytucjami w tej płaszczyźnie – min z Państwem. Tu dziękuję Wam za bezinteresowny wkład pracy i zaangażowania w tym temacie.
Myśląc o ochronie powietrza myślimy też o jak największej sieci ścieżek rowerowych. Przy nowych ulicach, które projektujemy – staramy się projektować zawsze ścieżki, by stworzyły zgraną sieć komunikacji w całym mieście.
Takie działania to również rozwój transportu niskoemisyjnego w gminie Swarzędz i takie elementy jak: bezpłatna komunikacja miejska dla uczniów, studentów, rodzin wielodzietnych, seniorów oraz osób korzystających z kolejowego publicznego transportu zbiorowego oraz budowa węzłów przesiadkowych (Swarzędz, Kobylnica, Paczkowo).
m więcej osób przesiądzie się na transport zbiorowy – tym lepiej. I żeby nasz tabor też był ekologiczny zmieniamy autobusy na hybrydowe – 4 już są, pozostałe 7 będzie za kilka miesięcy bo są zamówione – oczywiście z dofinansowaniem.
Budynki użyteczności publicznej przeżyły już w większości termomodernizację, teraz remontowane są budynki komunalne, w nich od razu też następuje wymiana źródeł ogrzewania.
I na końcu te ostatnie działania, czyli czujniki stanu powietrza – chcielibyśmy, żeby mieszkańcy zdawali sobie sprawę jak wygląda poziom zanieczyszczeń, mogli uchronić się przed zagrożeniem, mieli taką informację ze swojego miejsca zamieszkania. Takie czujniki zainstalowaliśmy w kilku miejscach, zamierzamy stopniowo zwiększać ich liczbę. I najważniejsze, czyli to, co może najbardziej motywować mieszkańców do wymieniany starych źródeł ogrzewania – czyli dofinansowanie. Na ten cel można ubiegać się o 7 tys. lub 14 tys. zł (w zależności od rodzaju budynku). To również pojawiło się w tym roku i będzie kontynuowane w kolejnych latach wraz ze zwiększeniem puli, ponieważ coraz więcej osób wyraża chęć skorzystania.
Musimy pamiętać o tym, że walki ze smogiem nie wygramy sami. Wyszliśmy z naszymi inicjatywami przed innych bo jest to ważny problem dla mieszkańców. To walka na na wielu płaszczyznach i na pewno z pomocą innych samorządów i inicjatywą państwa ze względu na skalę i wagę tego zadania.
Przy okazji chcę Państwa zaprosić do Ośrodka Kultury na spotkanie „Czyste Powietrze” które współorganizujemy razem z Ministerstwem Środowiska w czwartek 18.10 br o godz. 18.00
- Tak. Oprócz własnej sieci czujników, które wprowadziliśmy jako jedna z pierwszych gmin w naszym regionie chcemy również wchodzić w projekty zewnętrze np. Metropolii Poznań gdzie czujniki znalazłyby się na min wszystkich szkołach.
- Jednostka Ekopatrolu jest wydzielona do zadań związanych z ochroną powietrza. Przeszli specjalne szkolenia, wiedzą np. jak pobrać próbki z pieca, aby mogły być przekazane do badań i tworzyć później odpowiedni dowód z sądzie, a za chwilę będą posiadać odpowiednie uprawnienia do starowania bezzałogowym statkiem powietrznym, który z dofinansowaniem udało się nabyć, który posiada też możliwośc bieżącej analizy stanu powietrza. Wystarczy spojrzeć na stronę Straży Miejskiej czy na ich konto na FB gdzie na bieżąco informują o niektórych przypadkach wykroczeń, żeby upewnić się że jest to bardzo potrzebna jednostka w naszych strukturach. Oczywiście, jeśli zajdzie taka potrzeba będziemy ją powiększać. Z zeszłego roku możemy zaobserwować dużą liczbę iterwencji i – niestety – mandatów, które wystawia Straż Miejska. Jednak takie kontrole muszą być i będą prowadzone, a winni powinni ponosić konsekwencja za zanieczyszczanie powietrza.
- Na ten moment w Swarzędzu uruchomiliśmy dopłaty do wymiany starych źródeł ogrzewania na nowe – których parametry odpowiadają aktualnym normom. Stawiamy zarówno na gaz, a w szczególności na odnawialne źródła energii. Planujemy również stopniowe zwiększenie budżetu na ten cel i rozszerzenie oferty o kolejne punkty jak np. termomodernizacja.
Anna Tomicka
Trzeba zintensyfikować wszystkie podjęte w sprawie działania, sprawnie egzekwować prawo przez jednostki powołane do tego m.in. przez Straż Miejską! Ważne jest również zwiększenie puli dofinansowania do wymiany starych piecy. (odpowiedź została przekazana telefonicznie)