Do 31 marca br. trwać będą prace poprawiające program Czyste Powietrze. Jak wiemy 28 listopada 2024 r. rozpoczęła się przerwa w przyjmowaniu nowych wniosków do programu. Twa obsługa już złożonych wniosków oraz jak zapewnia NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nieprzerwanie trwa wypłata dotacji.
Reforma programu „Czyste Powietrze” ma na celu:
ochronę gospodarstw domowych przed oszustwami,
uszczelnienie programu, tak by służył tym najbardziej potrzebującym,
uproszczenie i przyspieszenie obsługi wniosków i wypłat,
obniżenie rachunków za ogrzewanie,
ocieplenie domów,
ograniczenie liczby kopciuchów,
poprawę jakości powietrza,
przyspieszenie transformacji energetycznej Polski.
Kluczowe reformy w programie „Czyste Powietrze”
Obowiązek wypłaty zaliczki na konto celowe beneficjenta, a nie wykonawcy.
Koniec wyłudzania zaliczek przez wykonawców, ponieważ pieniądze przyznane beneficjentowi mogą trafić wyłącznie na konto firmy.
Limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów.
Koniec zawyżania kosztów i narzucania nieuczciwych marż przez wykonawców, którzy nie mają żadnych ograniczeń.
Dotacje dla rzeczywiście najuboższych.
Koniec wyłudzania 100% dotacji przez osoby, które w rzeczywistości nie są ubogie i przepisywania domu „na wnuczka” – beneficjent będzie musiał wykazać własność lub współwłasność budynku/lokalu przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.
Domy dobrze ocieplone.
Koniec z wymianą dwóch okien w budynku, gdy potrzebna kompleksowa modernizacja – będziemy wymagać uzyskania określonego standardu energetycznego.
Więcej kontroli na miejscu, w trosce o beneficjenta.
Koniec z fałszowaniem dokumentów przez nieuczciwych pełnomocników i z realizacją projektów niezgodnie z umową.
W systemie pojawią się operatorzy, którymi będą także gminy wspierające gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie.
Powiat Poznański w 2025 r. zamierza dofinansować likwidację użytkowanych przez mieszkańców powiatu poznańskiego niskosprawnych urządzeń grzewczych opalanych węglem lub drewnem oraz zamontowanie proekologicznych systemów ogrzewania.
Ważne: kotły c.o./piece/kominki do likwidacji powinny być wpisane lub zgłoszone jako zainstalowane i eksploatowane do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB).
Osoby zainteresowane uzyskaniem dotacji powinny szczegółowo zapoznać się z treścią uchwały Rady Powiatu w Poznaniu nr VII/113/VII/2024 z dnia 23 października 2024 roku w sprawie zasad i trybu udzielenia dotacji celowych na likwidację źródeł niskiej emisji i zastąpienia ich rozwiązaniami proekologicznymi.
Termin składania wniosków:
wnioski można składać od 2 stycznia do 31 marca 2025 roku.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wraz z Inspekcją Handlową przeprowadził kontrolę 10 kotłów na paliwo stałe o mocy do 500 kW. Celem akcji było sprawdzenie, czy kotły spełniają wymogi unijnego ekoprojektu. Zakłada on ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko w całym cyklu życia produktu.
Oprócz weryfikacji dokumentacji i oznakowania wszystkie urządzenia przeszły też badania laboratoryjne wybranych parametrów – eksperci sprawdzili, czy mają odpowiedni poziom sezonowej efektywności energetycznej, czyli czy są wydajne, oraz emisję spalin mających wpływ na jakość powietrza, a więc również na zdrowie każdego z nas.
– Wspólnie z Inspekcją Handlową sprawdzamy, czy dostępne na rynku kotły na paliwa stałe są bezpieczne w użytkowaniu i nie przyczyniają się do nadmiernej emisji szkodliwych substancji. Te niespełniające wymogów w ogóle nie powinny być wprowadzone do obrotu. To temat ważny nie tylko na progu sezonu grzewczego – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Różne wymiary kontroli
Kontrola formalna polegała na sprawdzeniu oznakowania produktów – w tym znaku CE, poprawności deklaracji zgodności, kompletności dokumentacji technicznej oraz instrukcji obsługi. Równocześnie inspektorzy zanalizowali, czy producenci na swoich stronach zamieszczają wymagane informacje jak np. parametry techniczne, ostrzeżenia, zasady prawidłowego użytkowania czy te dotyczące demontażu i recyklingu po zakończeniu eksploatacji kotła.
Eksperci w laboratorium zbadali, czy podczas spalania paliwa kotły emitują niebezpieczne substancje: cząstki stałe, tlenek węgla, tlenki azotu, organiczne związki gazowe. Sprawdzili także, czy urządzenia mają wystarczająco wysoką sezonową efektywność energetyczną. To parametr, który ma odzwierciedlać rzeczywiste zużycie energii w sezonie grzewczym – jego niższa wartość to niższa klasa energetyczna urządzenia.
– Wydajność kotła ma wpływ na koszty jego użytkowania. Konsumenci mają prawo do prawdziwych informacji o produkcie, także o jego klasie energetycznej. Dzięki temu mogą uwzględnić także przyszłe wydatki związane z używaniem go i podjąć świadomą decyzję o zakupie – podkreśla Prezes UOKiK.
Wyniki i efekty kontroli
Wśród zbadanych 10 modeli kotłów 4 miały nieprawidłowości, z czego 2 przypadki dotyczyły wyłącznie kwestii formalnych, a dokładnie błędnie sporządzonych deklaracji zgodności i braków w instrukcji obsługi. Badania laboratoryjne wykazały zaś, że 2 modele nie spełniają wymogów dotyczących sezonowej efektywności energetycznej. Ich wydajność była niższa niż zadeklarowana przez producentów, co mogło prowadzić do większych kosztów eksploatacji. Trwają postępowania administracyjne, które mogą zakończyć się wycofaniem z obrotu kwestionowanych urządzeń.
Producenci kotłów, które miały błędy formalne, np. braki w dokumentacji, mają obowiązek podjęcia działań naprawczych, czyli jej uzupełnienia. Szczegółowe informacje można sprawdzić w raporcie z kontroli oraz wykazie sprawdzonych produktów.
Porady dla konsumentów
Przy wyborze kotła na paliwo stałe weź pod uwagę:
rodzaj paliwa, którego zamierzasz używać (węgiel, drewno, pellet, brykiet itp.),
wielkość ogrzewanej powierzchni – wybierz urządzenie odpowiedniej mocy i pojemności,
sprawność kotła – wyższa sprawność oznacza lepsze wykorzystanie paliwa i niższe koszty eksploatacji,
czy na kotle są dane producenta/importera oraz znak CE,
Pamiętaj, że instalacja i serwisowanie kotłów powinny odbywać się zgodnie z wytycznymi producenta, a wykonywać powinni je uprawnieni specjaliści.
Inne urządzenia grzewcze – działania GUNB
Równolegle z kontrolą Inspekcji Handlowej rozpoczęły się działania Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego (GUNB) dotyczące ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe typu „koza”. Kontrole prowadzone są u producentów oraz u sprzedawców. Kontrole formalne, których część jeszcze trwa – dotyczyły 74 typów urządzeń. Do tej pory organy nadzoru budowlanego wszczęły postępowania wobec 16 ogrzewaczy a wobec 33 urządzeń rozpoczęto badania laboratoryjne. Celem badań, które trwają obecnie jest sprawdzenie, czy ogrzewacze rzeczywiście posiadają zadeklarowane przez producenta właściwości użytkowe. Wyniki tych badań będą publikowane na stronie internetowej GUNB.
We wtorek 22 października w odbyło się posiedzenie Komisja Gospodarki, na którym ważnym punktem była informacja o Ustawie antysmogowej, ilości pieców pozaklasowych, programie wymiany, a także o pozostałych piecach do wymiany w jednostkach zarządzanych przez gminę. Dodatkowo na mój wniosek przedstawiono szacunkową informację o ilości prywatnych kopciuchów i aktualnie przeprowadzanych kontrolach przez Straż Miejską w Swarzędzu.
Zgodnie z przekazaną informację przez Panią Kierownik Katarzynę Lewandowską posiłkując się bazą danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków – system ZONE na dzień 31.12.2023r.:
liczba kopciuchów: 1562
liczba pieców klasy III: 288
liczba pieców klasy IV: 283
liczba pieców klasy V + ekoprojekt: 429+54
liczba pieców gazowych: 11609
liczba kominków i ogrzewaczy miejscowych: 3497
liczba pieców elektrycznych: 2309
Niestety te liczby nie są w żaden sposób weryfikowane, są to informacje z deklaracji jaką mieszkańcy mają obowiązek złożyć. Niestety nadal w gminie według Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w gminie nie złożyło swojej deklaracji około 18% właścicieli domostw – ranking. Natomiast od początku 2024 roku kominiarze przy okazji przeglądów są zobowiązani do przeprowadzania kontroli i wpisu deklaracji z lokalu według stanu zastanego.
Według Pana Komendanta Straży Miejskiej w Swarzędzu Piotra Kubczaka liczba kopciuchów w gminie Swarzędz jest dużo większa niż wynika to z systemu ZONE CEEB.
Zasoby Gminne
W latach 2022/2024 Swarzędzkie Towarzystwo Budownictwa Społecznego zlikwidował 8 pieców kaflowych, 2 kotły węglowe w lokalach mieszkalnych. Na 533 lokale mieszkalne STBS posiada (stan na 22.10.2024):
piece kaflowe: 95
kotły węglowe: 15
ogrzewanie elektryczne: 15
piece gazowe etażowe: 145
kominki: 5
Wykorzystanie dofinansowań
W 2024 roku mieszkańcy złożyli 48 wniosków do Gminnego programu, z czego UMiG Swarzędz podpisał 39 umów na dofinansowanie. W programie Czyste Powietrze mieszkańcy gminy za pośrednictwem Wydziału Ochrony Środowiska w Swarzędzu złożyli 100 wniosków o dofinansowanie i 67 wniosków o płatność (łącznie niemal 2 razy więcej niż w roku ubiegłym)
Kontrole Straży Miejskiej
W 2024 roku (stan do 22.10.2024 roku) Straż Miejska wykonała 417 kontroli i 41 rekontroli. Z kontroli wykazano 120 kopciuchów, 32 kominki i ogrzewacze miejscowe, 61 pieców klasy III/IV i 33 klasy V i ekoprojekt, mieszane sytuacje: 25. W związku z rekontrolą stwierdzono wymianę 25 kotłów.
Straż Miejska podczas wszelkich kontroli w związku z uchwałą antysmogową wystawiła 21 mandatów, a także złożyła 13 wniosków do sądu o ukaranie zgodnie z art. 191 ustawy o odpadach.
Sprawdź czym oddychasz, zadbaj o swoje zdrowie!
Zachęcam do monitorowania jakości powietrza i podejmowaniu świadomych decyzji o aktywności na zewnątrz.
Zapraszam do powieszenia banneru informacyjnego o akcji. Daj znać gdzie podrzucić: Jacek Bura, tel. 504 512 779. Więcej o akcji w 2019/2020 roku i w 2018 roku.
8 maja UMiG Swarzędz ogłosił projekty Budżetu Obywatelskiego, na które będziemy mogli głosować w terminie 23.05-6.07.2024.
2 z 3 projektów zgłoszonych w ramach akcji SmogSTOP otrzymały pozytywną opinię komisji weryfikacyjnej i tak mieszkańcy będą mogli zagłosować na:
Projekt LOKALNY
5. SmogSTOP – rozbudowa sieci czujników jakości powietrza
7 kolejnych czujników jakości powietrza
Projekt zakłada montaż kolejnych czujników jakości powietrza w gminie Swarzędz, opłacenie abonamentu obecnych i nowych czujników jakości powietrza. Obecnie gmina Swarzędz ma w posiadaniu i opłaca abonament za 4 czujniki jakości powietrza od firmy Syngeos. Projekt zakłada zakup i zabezpieczenie środków na kolejne lata utrzymania obecnych i nowych czujników jakości powietrza (również od firmy Syngeos) . Koszt zakupu i montażu 1 czujnika to 5043,00 zł brutto, Koszt abonamentu (utrzymanie + serwis) za 1 czujnik to 1771,20 zł brutto rocznie. Projekt zakłada zakup + montaż 7 nowych czujników. Koszty abonamentu zabezpieczono na 3 lata. Rozpiska kosztów na końcu projektu. W załączniku wycena ważna na 2025 rok
Projekt DODATKOWY
3. SmogSTOP – prelekcje, kampania informacyjna nt. poprawy jakości powietrza
Projekt zakłada szeroko pojętą kampanię informacyjną na temat poprawy jakości powietrza. Tematy, które powinny być lepiej (dłużej, częściej) zakomunikowane:
informacja o dotacjach do wymiany pieców – działania: reklama w prasie, na portalach informacyjnych, prelekcje podczas zebrań wiejskich,
informacje o aktualnej jakości powietrza – działania: przygotowanie nowej strony: eko.swarzedz.pl, aktualizacje na stronie, rozbudowa aplikacji mobilnej gminy Swarzędz
dotarcie do właścicieli kopciuchów – wspólna praca Wydziału Ochrony Środowiska i CUS – dodatkowe roboczogodziny obecnych pracowników lub umowa zlecenie
informacje o programie czyste powietrze – dodatkowe godziny dla mieszkańców biorących udział w projekcie
Polski Alarm Smogowy udostępnił raport dotyczący zaangażowania gmin, a raczej ich mieszkańców w Programie Czyste Powietrze od 2018 do końca 2023 roku. W rankingu Gmina Swarzędz plasuje się na 467 miejscu z 2477 gmin z liczbą 444 wniosków pod względem liczby złożonych wniosków (dane według przekazanych danych z NFOŚiGW). Natomiast według informacji zawartych na stronie swarzedz.pl dowiedzieć się możemy o 451 wnioskach i 167 zrealizowanych przedsięwzięć na kwotę: 3 086 123,00zł
Rozbieżność jest niewielka i nie tak istotna jak kolejne 167 zlikwidowanych kopciuchów w gminie Swarzędz 🙂
Punkt konsultacyjno-informacyjny programu „Czyste Powietrze”
W siedzibie Urzędu Miasta i Gminy w Swarzędzu przy ul. św. Marcina 1, prowadzony jest przez Wydział Ochrony Środowiska punkt konsultacyjno-informacyjny Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się w gminnym punkcie, czy oferta, którą przedstawił Ci wykonawca jest zgodna z potrzebami Twojego budynku.
W celu skorzystania z punktu konsultacyjno-informacyjnego konieczna jest wcześniejsza telefoniczna rezerwacja terminu pod numerami telefonów: 61 65 12 403, 61 65 10 655.
W ubiegłym tygodniu zgłosiłem 3 projekty do Budżetu Obywatelskiego gminy Swarzędz. Po jednym projekcie dla każdej kategorii. Ten najważniejszy za 1 mln zł to dodatkowe środki do wymiany kopciuchów, to około 100 kolejnych wymienionych kopciuchów!
za 1 mln zł – SmogSTOP – dodatkowe 1 mln zł do puli na dopłaty do wymiany kopciuchów
za 100 tys. zł – SmogSTOP – rozbudowa sieci czujników jakości powietrza
za 50 tys. zł – SmogSTOP – prelekcje, kampania informacyjna nt. poprawy jakości powietrza
Bardzo serdecznie dziękuję mieszkańcom za wsparcie i podpisy pod listą poparcia!
Podczas sesji Rady Miejskiej w dniu 30 stycznia 2024 roku przegłosowana została uchwała, dzięki której mieszkańcy od 1 marca br. będą mogli składać wnioski o dofinansowanie do wymiany kopciucha. Dla przypomnienia od 1 stycznia 2024 roku zgodnie z uchwałą Sejmiku Województwa Wielkopolskiego każdy bezklasowy piec, który jest podłączony do systemu ogrzewania powinien być niezwłocznie zastąpiony, najlepiej 5-klasowym urządzeniem. Swarzędz dokłada 10 tys. złotych dla każdego kto się zgłosi niezależnie od dochodów. Warto się spieszyć i już przygotowywać wnioski. W 2024 roku na wymianę kopciucha zostanie przeznaczonych minimum 300 tys. złotych.
Z nowym rokiem Swarzędz promuje dotacje do wymiany kopciuchów! Po raz kolejny wraz z dostarczonymi decyzjami o podatkach Włodarze gminy Swarzędz postanowili przypomnieć o możliwościach finansowania wymiany kopciuchów. Jak wiemy od nowego roku po ponad 5 lata okresu przejściowego Straż Miejska ma podstawy do karania mandatami czy wnioskami do sądu o ukaranie właścicieli tych kopciuchów, które pozostają podłączone do instalacji – więcej w artykule: Kopciuchy z mandatami. Na szczęście po kilku tygodniach minusowych temperaturach zrobiło się nieco cieplej i brak jest znacznego zanieczyszczenia. Nie oznacza to, że nie ma problemu, zgodnie z szacunkami w artykule: Pozostało 100 dni… dowiedzieć się możemy, że na terenie Gminy Swarzędz mamy około 900 kopciuchów do wymiany 🙁
Programy wsparcia:
Program Czyste Powietrze: https://czystepowietrze.gov.pl/ Punkt konsultacyjny: ul. Św. Marcin 1 – w celu skorzystania z punktu konsultacyjno-informacyjnego konieczna jest wcześniejsza telefoniczna rezerwacja terminu pod numerami telefonów: 61 65 12 403, 61 65 10 655.
Likwidacja źródeł niskiej emisji – Starostwo Powiatowe w Poznaniu. Wnioski można skłądać do 2.04.2024 roku. tel. 61 84 10 750. Więcej informacji.
Dotacja gminna – szczegółowe informacje: Wydział Ochrony Środowiska, tel. 61 65 12 403, 61 65 10 655, 500 250 516
Wraz z nowym rokiem w Wielkopolsce, a więc i w naszej gminie zaczął obowiązywać zakaz używania pieców o najniższej klasie, czyli tzw. kopciuchów. Mieszkańcy, którzy nadal z nich korzystają mogą zapłacić nawet do 5 tysięcy złotych kary.
Strażnicy Miejscy zaczęli przeprowadzać kontrole posesji, żeby sprawdzić czy ich właściciele dopełnili obowiązku związanego z wymianą pieca: – Zakończył się kilkuletni okres abolicji kopciuchowej, dlatego od nowego roku ruszyły kontrole nieruchomości pod tym kątem. Są one prowadzone sukcesywnie. Wystawiliśmy już pierwsze mandaty, choć nie spotkaliśmy się jeszcze z sytuacją, by ktoś nie wiedział, że stary piec należało wymienić. – mówi w rozmowie z „Tygodnikiem/Portalem Swarzędzkim” Piotr Kubczak, komendant miejscowej Straży Miejskiej. Jak wyglądają kontrole? – Dysponujemy listą nieruchomości, które w poprzednich latach były przez nasze patrole kontrolowane pod kątem spalania odpadów i co do których mamy wiedzę, że posiadają kotły bezklasowe. Są one przez nas kontrolowane w pierwszej kolejności. Ale nie jest tak, że za wszelką cenę wystawiamy mandaty, każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie. Należy jednak pamiętać o tym, że przeprowadzenie kontroli i ewentualne uiszczenie mandatu nie zwalnia z obowiązku wymiany starego pieca. Niekorzystanie z kopciucha nie zwalnia z jego wymiany, jeśli jest on podłączony do instalacji grzewczej: – Każdy bezklasowy piec, który jest podłączony do systemu ogrzewania musi zostać zastąpiony nowym, najlepiej 5-kasowym urządzeniem. Nie interesują nas tylko kotły, które nie są sprzężone z instalacją, czyli takie które nie wykazują gotowości do użycia – wyjaśnia, dodając że mandat w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wynosi 500 zł, natomiast jeśli sprawa zostanie skierowana do sądu, grzywna może wynieść nawet 5 tys. zł.
